เดือนรอมฎอนหวนกลับมาอีกครั้ง เดือนที่เต็มไปด้วยอาหารทอด อินทผลัม อาหารปรุงสดของแต่ละวันรวมทั้งอาหารเหลือจำนวนมาก …
หลังจากถือศีลอดตลอดทั้งวัน กับความรู้สึกหิวที่มากเกินควร จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่เราจะตักอาหารจนเต็มจาน มากจนเกินความต้องการของเรา และจริงๆแล้วเราจะกินได้แค่ไหนกัน จะทำอย่างไรเมื่ออาหารที่เราจะรับประทานนั้นมีมากเกินไปกับด้วยความรู้สึกว่าหิวมากในตอนแรก จึงส่งผลให้อาหารเหลือทิ้งเป็นจำนวนมากมากเช่นเดียวกัน ในเดือนนี้ (รอมฎอน) ได้สอนเราในเรื่องความพอดีและการฝึกฝนร่างกายและจิตใจ มันเป็นเรื่องที่น่าเศร้าอันเนื่องมาจากอาหารที่เอร็ดอร่อยต้องถูกโยนทิ้งเป็นจำนวนมาก
บี จอหน์สัน ผู้ก่อตั้งเว็บไซด์zerowastehome.com และนักเขียนหนังสือที่ขายดีเล่มหนึ่งที่ชื่อว่า ‘Zero Waste Home’ (การขจัดขยะในบ้าน) โดยในปี 2016 เธอและครอบครัวของเธอได้ผลิตถังใบเล็กๆไว้ทิ้งสิ่งของที่ไม่เป็นประโยชน์ที่มีอยู่ทั้งปี เราพอจะนึกออกหรือไม่ว่าจะมีอะไรในบ้านบ้าง บีเสนอแนวทางง่ายๆสำหรับกำจัดของเหลือให้หมดจากชีวิต โดยดำเนินตาม 5R ได้แก่
1. Refuse (ขจัดทิ้ง)
2. Reduce (ทำให้ลดลง)
3. Reuse (นำกลับมาใช้ใหม่)
4. Recycle (แปรรูปแล้วนำกลับมาใช้ใหม่)
5. Rot – in that order (ทำให้ย่อยสลายเพื่อให้เกิดประโยชน์)
ปฏิเสธในสิ่งที่ไม่จำเป็น Refuse, ลดของใช้จำเป็น Reduce, นำกลับมาใช้ซ้ำ Reuse แปรสภาพแล้วนำกลับมาใช้ใหม่ Recycle ในส่วนที่ไม่สามารถขจัดทิ้ง ลดให้น้อยลงหรือนำกลับมาใช้ใหม่ได้อีก
แต่ทำไมเราจึงต้องมองในแบบ Zero Waste (ลดขยะให้เหลือศูนย์) เมื่อคุณทิ้งขยะ มันไม่ได้หมายความว่ามันจะหายไปในอากาศ แต่ขยะส่วนมากจะถูกส่งไปยัง สถานที่ฝังกลบขยะมูลฝอยทั่วโลก
การศึกษาเรื่องขยะจากอาหารที่จัดทำในปี 2011 ซึ่งพบว่า ทั่วโลกมีขยะที่เป็นอาหารจำนวน 1.3 ล้านตัน โดยพบสูงสุดในยุโรปและอเมริกาเหนือ สถานที่ฝังกลบขยะมูลฝอยจะทำให้สภาพแวดล้อมเกิดความเสียหายอย่างรุนแรง อากาศไม่สามารถเข้าถึงขยะอินทรีย์บนสถานที่ฝังกลบขยะมูลฝอยได้ ดังนั้นเมื่ออาหารเน่าเปื่อยและเน่าเสีย มันจะปล่อยก๊าซที่เรียกว่า “มีเทน” ซึ่งเป็นก๊าซเรือนกระจกที่จะทำให้ชั้นบรรยากาศของโลกเป็นอันตราย อาหารที่ถูกทิ้งเหล่านั้นบ่งบอกว่าต้องใช้ทรัพยากรในการผลิต การขนย้ายและการเก็บรักษาจำนวนมากตามไปด้วย
..อิสลามกล่าวว่าอย่างไรเกี่ยวกับเรื่องนี้?..
หากว่าการเอาใจใส่ต่อสิ่งแวดล้อมยังไม่เพียงพอ อัลลอฮฺ ตะอาลาเตือนเราไม่ให้ฟุ่มเฟือยและสุรุ่ยสุร่ายด้วยกับอาหารของเรา ดังอายะฮฺ อัลกุรอานที่กล่าวว่า
“และพระองค์นั้นคือผู้ที่ทรงให้มีขึ้น ซึ่งสวนทั้งหลายทั้งที่ถูกให้มีร้านขึ้น และไม่ถูกให้มีร้านขึ้น และต้นอินทผาลัมและพืช โดยที่ผลของมันต่าง ๆ กัน และต้นซัยตูน และต้นทับทิม โดยที่มีความละม้ายคล้ายกัน และไม่ละม้ายคล้ายกัน จงบริโภคจากผลของมันเถิดเมื่อออกผล และจงจ่ายส่วนอันเป็นสิทธิในมันด้วย ในวันแห่งการเก็บเกี่ยวมันและจงอย่าฟุ่มเฟือยทั้งหลาย” (Surah Al-An’am – 6:141)
อัลกุรอานกล่าวอีกว่า
“ลูกหลานของอาดัมเอ๋ย ! จงเอาเครื่องประดับกายของพวกเจ้า ณ ทุกมัสยิดและจงกินและจงดื่ม และจงอย่าฟุ่มเฟือย แท้จริงพระองค์ไม่ชอบบรรดาผู้ที่ฟุ่มเฟือย” (Surah Al-A’raf – 7:31)
ท่านนบี มุฮัมมัด ศ็อลลัลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัมของเราได้ให้คำแนะนำเพื่อที่จะช่วยให้เราหลีกเหลี่ยงการกินอาหารที่สิ้นเปลืองโดยเปล่าประโยชน์ จากมิกดาม บิน มะอฺดีกะริบ กล่าวว่า “ฉันได้ยินท่านนบี มุฮัมมัด ศ็อลลัลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม กล่าวว่า “ลูกหลานอาดัมจะไม่บรรจุลงในภาชนะใดที่เลวกว่าการบรรจุลงในท้อง เพียงพอแล้วที่ลูกหลานอาดัมที่จะรับประทานเพื่อที่จะยกหลัง (ประทังชีวิต) ของเขาได้ หรือหากจำเป็นจริง ๆ แล้วก็ (จงเตรียมท้องไว้สามส่วน) ส่วนหนึ่งสำหรับอาหาร ส่วนหนึ่งสำหรับเครื่องดื่ม และอีกส่วนหนึ่งสำหรับลมหายใจ”
Go Zero Waste (ลดอาหารเหลือทิ้งให้เป็นศูนย์) นั้นเป็นแนวคิดที่ดูค่อนข้างตึงเครียด ดังนั้นจึงมีเคล็ดลับเล็กๆน้อยๆที่จะช่วยให้ท่านจำกัดปริมาณขยะที่เกิดในครอบครัวของท่าน
::อาหารที่กินเหลือ::
บ่อยครั้งที่เราโฟกัสเพียงแค่อาหารอร่อยๆในขณะละศีลอด แต่ไม่จำเป็นที่เราต้องทานอาหารสดๆใหม่ๆทุกวัน เป็นเรื่องที่น่าเสียใจกับเดือนนี้ ซึ่งส่งเสริมในเรื่องความพอดี แต่คนกลับกินทิ้งกินขว้างเพียงเพราะพวกเขาต้องการทำอาหารสดใหม่ในทุกๆวัน หากว่าท่านไม่ต้องการกินอาหารเดิมสองวันติดต่อกัน ท่านก็สามารถแช่ช่องแข็งในส่วนเหลือเพื่อเก็บไว้รับประทานในวันหลังได้
::แบ่งออกเป็นส่วนๆ::
ในช่วงอิฟฏอร (การละศีลอด) ท่านอย่าตักอาหารใส่จานมากจนเกินพอดี หากอาหารในจานหมดแต่ท่านยังหิวอยู่ก็สามารถไปเต็มใหม่ได้ สิ่งที่คู่ควรอย่างยิ่ง คือการรับประทานอาหารในจานจน วิธีการง่ายๆ คือตักเพียงเล็กน้อยหากไม่อิ่มแล้วค่อยเติม
ท่านอนัส รอดิยัลลอฮุ อันฮุ รายงานว่า “เมื่อท่านรับประทานอาหาร ท่านจะเลียนิ้วของท่านสามครั้ง และท่านได้กล่าวว่า เมื่ออาหารคำหนึ่งของพวกท่านคนใดตกหล่น ท่านจงหยิบมาเช็ดสิ่งแปลกปลอมออกและจงกินมัน และอย่าได้ทิ้งมันให้กับชัยฏอน และท่านยังได้สั่งพวกเราให้กินจนหมดชามโดยไม่เหลือเศษทิ้งไว้ ท่านกล่าวว่า “เพราะแท้จริงแล้ว พวกท่านไม่รู้หรอกว่าอาหารส่วนใดจะเป็นส่วนที่มีความบะเราะกะฮฺ (ความจำเริญ)” บันทึกโดย มุสลิม
::จงหลีกเลี่ยงอาหารที่บรรจุหีบห่อ::
เมื่อซื้อสินค้าร้านขายของชำ จงเลือกซื้อผลไม้และผักที่สดใหม่ และใช้ถุงที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่แทนการใช้ถุงพลาสติกจากร้านค้า
::จงเก็บเศษอาหารทั้งหมดมารวมกัน::
เมื่อท่านนำอาหารที่เหลือมารวมไว้บนพื้นดินหลังบ้าน ออกซิเจนจะเข้าถึงง่ายกว่าทำให้จุลินทรีย์ที่ใช้ออกซิเจนในการย่อยสลายทำงานได้ดี จนแทบจะไม่ผลิตก๊าซมีเทนขึ้นมาซึ่งแตกต่างจากพื้นที่ทิ้งขยะ หลังจากนั้น 9-12 เดือน สามารถนำเศษอาหารเหล่านั้นมาทำเป็นปุ๋ยหมักสำหรับต้นไม้และดอกไม้ได้
การรับประทานอาหารอย่างฟุ่มเพือยไม่ใช่สิ่งจำเป็น อีกทั้งยังเป็นอันตรายต่อโลกอีกด้วย ยิ่งไปกว่านั้นท่านยังสามารถได้รับผลตอบแทนพิเศษสำหรับเดือนเราะมะฎอนนี้ ด้วยการดำเนินตามสุนนะฮฺของท่านนบี มุฮัมมัด ศ็อลลัลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัมไปพร้อมๆกับการทำอาหารให้มีรสชาติเอร็ดอร่อย และจงหลีกเหลี่ยงในสิ่งที่มากเกินความพอดีโดยการไม่ใส่อาหารในจานของท่านมากเกินไปในช่วงละศีลอด
………………………………………….
ฝ่ายบริการวิชาการ ศวฮ. สำนักงานปัตตานี แปลและเรียบเรียง
ที่มา http://aboutislam.net/…/self-dev…/can-go-zero-waste-ramadan/