มุสลิมควรจะระมัดระวังเกี่ยวกับอาหารและผลิตภัณฑ์อาหารจำนวนมากที่มีส่วนประกอบจากโรงฆ่าสัตว์ (การใช้ประโยชน์นี้รวมถึงอนุพันธ์ที่มาจากวัวอีกด้วย ถึงแม้ว่าวัวนั้นฮาลาลแต่หากสัตว์ดังกล่าว ไม่ได้รับการเชือดหรือฆ่าตามหลักศาสนบัญญัติอิสลาม อนุพันธ์ของมันก็ยังคงเป็นสิ่งที่หะรอมเช่นกัน) โดยทั่วไปแล้ว สารเหล่านี้เป็นวัตถุดิบที่ต้องทิ้งและมีโอกาสปนเปื้อนกับของเสียจากสัตว์อื่นๆได้อีกด้วย นี่คือตัวอย่าง ชนิดของส่วนประกอบเหล่านี้
• เลือดจากโรงฆ่าสัตว์ อาจจะเป็นเรื่องยากที่จะกำจัดเลือดเหล่านี้
แต่ความชาญฉลาดของอุตสาหกรรมอาหารในการนำเลือดมารีไซเคิล เลือดที่ได้จากโรงฆ่าสัตว์ไม่หลงเหลือจากการนำกลับมารีไซเคิลเป็นอาหาร ในกรณีนี้เลือดจะถูกนำไปปั่นเหวี่ยง (กล่าวคือ มีส่วนที่ถูกแยกออกจากกัน โดยการปั่นด้วยความเร็วสูง) เพื่อนำเกล็ดเลือดแยกออกมา สิ่งที่เหลือไว้นั้นคือพลาสมาจากเลือด ซึ่งเป็นของเหลวสีครีม จากนั้นนำไปผ่านเครื่องอบแห้งแบบพ่นฝอย (Spray-dried) และนำมาใช้เป็นแหล่งของโปรตีน ส่วนประกอบอย่างเช่นผงพลาสมาจากเลือด (blood plasma powder) ถูกนำมาใช้ในผลิตภัณฑ์อาหารจำนวนมาก เช่น กุ้งและก้ามปูเทียม ลูกชิ้นปลา ลูกชิ้นกุ้ง ลูกชิ้นปลาหมึก เบอร์เกอร์และไส้กรอก มุสลิมควรหลีกเลี่ยงจากการรับประทานผลิตภัณฑ์อาหารเหล่านี้ หากไม่มีข้อบ่งชี้บนฉลากที่บ่งบอกว่าผลิตภัณฑ์ดังกล่าวไม่มีวัตถุเจือปนอาหารที่หะรอม เช่น โปรตีนพลาสมาจากเลือด (blood plasma protein)
• โปรตีนจากคอลลาเจน (เจลาติน) มีบทบาทสำคัญต่อเนื้อสัมผัสของผลิตภัณฑ์จากเนื้อสัตว์ ซึ่งถูกนำมาใช้ในการเก็บรักษาน้ำและไขมันให้ดียิ่งขึ้น เพื่อให้ได้รสชาติและความฉ่ำน้ำของเนื้อสัตว์ อาหารและผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่อาจจะมีส่วนประกอบที่มาจากวัวหรือสัตว์ชนิดอื่น
**อาหาร**
• คอลลาเจน – ปลอกไส้กรอก (Sausage casing)
• เลือด – โปรตีนสกัด
• กรดไขมัน – เนยขาว (Shortening) หมากฝรั่ง
• เจลาติน – ไอศกรีม โยเกิร์ต ลูกอม มาร์ชเมลโลว์ มายองเนส
• โปรตีนพลาสมา – แป้งเค้กผสม พาสต้า ลูกชิ้นปลา ปลาแท่งและก้ามปูเทียม
**เภสัชภัณฑ์**
• ตับอ่อน – อินซูลินสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน, pancreatin ตัวเสริมในการย่อยอาหาร
• Glucagon เพื่อรักษาการเกิดภาวะน้ำตาลในเส้นเลือดต่ำ ส่วน trypsin และ chemotrypsin ช่วยในการรักษาบาดแผลไฟลวก
• เลือด – พลาสมาจากเลือด Fraction I สำหรับ โรคฮีโมฟิเลีย (haemophilia), Fraction V เพื่อฆ่าเชื้อไวรัส, อัลบูมิลในเลือดสำหรับ RH factor, thrombin ทำให้เลือดแข็งตัว, ธาตุเหล็กช่วยในการรักษาโรคโลหิตจาง
• กระดูก – ไขกระดูกช่วยในการรักษาโรคเลือด (blood diseases), กระดูกอ่อนสำหรับใช้ในการทำศัลยกรรมพลาสติก กระดูกที่ผ่านกระบวนการสกัดเพื่อเป็นแคลเซียมและฟอสฟอรัส
• ระบบประสาทส่วนกลาง – คอเลสเตอรอล สำหรับผลิตภัณฑ์ฮอร์โมน
• ลำไส้ – ศัลยกรรมต่อลำไส้
• ต่อมใต้สมอง – โปรแลกติน (prolactin) เพื่อเพิ่มการเจริญเติบโตของเต้านม
• ฮอร์โมนที่กระตุ้นการควบคุมความดันเลือด, วาโซเพรสซิน (vasopressin)
• เพื่อควบคุมการทำงานที่เกี่ยวข้องกับไตและลำไส้, อะดรีโนคอร์ติโคโทรปิกฮอร์โมนหรือ ACTH สำหรับโรคข้ออักเสบและอาการแพ้
• ตับ – เฮปาริน (Heparin) เพื่อควบคุมการแข็งตัวของเลือด, สารสกัดจากตับสำหรับการรักษาโรคโลหิตจาง, วิตามินบี 12 สำหรับการขาดวิตามินบี
……………………………………
ฝ่ายบริการวิชาการ ศวฮ. สำนักงานปัตตานี แปลและเรียบเรียง
ข้อมูลจากหนังสือ : Halal Haram : an important book for muslim consumer
โดย : Halal Consumers Association of Penang, Malaysia