:: [คำถาม] ::
เราต้องการแจ้งให้ทราบว่ากระบวนการผลิตอาหารของร้านอาหารในฮ่องกงดูเหมือนว่าจะเป็นปัญหาอย่างมากในการได้มาซึ่งอาหารฮาลาล เราขอถามผู้รู้ของเราต่อคำถามดังต่อไปนี้ว่าอิสลามว่าอย่างไรต่ออาหารที่เราบริโภคซึ่งผลิตขึ้นตามสายการผลิต (production line) เดียวกันกับอาหารที่ไม่ฮาลาล (ขาดความชัดเจนในการปนเปื้อน) รวมไปถึงในเรื่องของที่กรองน้ำมัน?
:: [คำตอบ] ::
คำถามนี้ยังขาดความชัดเจนอยู่ ท่านไม่ได้แจ้งให้เราทราบอย่างชัดเจนถึงชนิดของการปนเปื้อนว่ามันเกิดจากสาเหตุอาหารฮาลาลที่ถูกบรรจุในภาชนะเดียวกับที่ปนเปื้อนอาหารที่ไม่ฮาลาล หรือไม่มีการปนเปื้อนของอาหารที่ไม่ฮาลาลในนั้น แต่มันถูกใช้ผลิตอาหารที่ไม่ฮาลาล หรือว่าท่านหมายความว่าอย่างอื่น
ไม่ว่าจะกรณีใดก็ตาม ท่านจะต้องรู้ว่าภาระหน้าที่ใดก็ตามที่สร้างความยุ่งยากและยากลำบากที่จะปฏิบัติตามนั้นเป็นเรื่องที่อายะฮฺดังกล่าวนี้กล่าวว่า
“ … เราไม่ได้บังคับชีวิตใดนอกจากที่ชีวิตนั้นมีความสามารถเท่านั้น …” [7:42]
อัส สะอฺดียฺ กล่าวว่า “อายะฮฺนี้หมายความว่าอัลลอฮฺจะทรงวางภาระหน้าที่ให้กับบุคคลตามที่เขามีความสามารถ ดังนั้นเขาจะต้องปฏิบัติตามคำบัญชาของอัลลอฮฺอย่างดีที่สุดตามความสามารถของเขา หากว่าเขาไม่สามารถปฏิบัติภาระหน้าที่ทางศาสนาบางอย่างที่คนอื่นสามารถกระทำได้ เขาก็จะได้รับการยกเว้น” ดังที่อัลลอฮฺ ตะอาลา ทรงตรัสว่า
“อัลลอฮ์จะไม่ทรงบังคับชีวิตหนึ่งชีวิตใดนอกจากตามความสามารถของชีวิตนั้น” [2:286]
“อัลลอฮฺมิได้ทรงให้เป็นที่ลำบากแก่ชีวิตใด เว้นแต่ตามที่พระองค์ทรงประทานมาแก่ชีวิตนั้น” [65:7]
“และพระองค์มิได้ทรงทำให้เป็นการลำบากแก่พวกเจ้าในเรื่องของศาสนา” [22:78]
“ดังนั้นจงยำเกรงอัลลอฮฺเถิด เท่าที่พวกเจ้ามีความสามารถ” [64:16]
ภาระหน้าที่ทางศาสนาจะได้รับข้อยกเว้น ต่อเมื่อคนหนึ่งไม่มีความสามารถที่จะกระทำ และข้อห้ามจะได้รับการยกเว้นเฉกเช่นกันในกรณีที่มีความจำเป็นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ในอีกทางหนึ่ง ไม่มีข้อผูกมัดใด ๆ กับความไร้ความสามารถและไม่มีข้อห้ามใด ๆ กับสิ่งที่มีความจำเป็น
ตามอายะฮฺข้างต้น หลักการทางชะรีอะฮฺมีข้อสรุปดังต่อไปนี้คือ
ความยากลำบากย่อมก่อให้เกิดความง่ายดาย
ความจำเป็นจะเลิกสิ่งต้องห้าม (เช่น ความจำเป็นจะอนุโลมให้เรื่องต่าง ๆ ที่เป็นสิ่งต้องห้ามกลายเป็นที่อนุญาต)
“ความจำเป็นต้องวัดตามสัดส่วนที่แท้จริงในขอบเขตของมัน ความจำเป็นจะต้องตอบตามสัดส่วนที่เป็นจริงเท่านั้น”
เมื่อเรื่องหนึ่งรัดแน่น มันก็จะคลายออกและในทางกลับกัน (เช่น เมื่อไหร่ก็ตามหรือที่ไหนก็ตามที่มุสลิมประสบกับความยากลำบากที่คาดไม่ถึง สิ่งนี้จะงดเว้นจากการปฏิบัติภาระหน้าที่ในทางศาสนาบางประการ ชะรีอะฮฺจะช่วยขจัดความยากลำบากและเมื่อความยากลำบากสิ้นสุดลง สิ่งต่าง ๆ จะต้องกลับมาสู่สถานะปกติหรือหลักการดั้งเดิม)
ฝ่ายบริการวิชาการ ศวฮ. สำนักงานปัตตานี แปลและเรียบเรียง
ข้อมูลจาก islamweb.net