มุสลิมยึดถือคัมภีร์อัลกุรอ่านเป็นธรรมนูญของชีวิต คำสั่งของอัลลอฮ์พระผู้เป็นเจ้าในเรื่องฮาลาลและหะรอมคือกำหนดว่าสิ่งใดใช้ได้ ปฏิบัติได้ สิ่งใดที่เตือนให้หลีกเลี่ยงล้วนมาจากอัลกุรอ่านทั้งสิ้น ความเคร่งครัดของมุสลิมในการปฏิบัติตามบัญญัติในอัลกุรอ่านมีผลทำให้ผู้ที่มิใช่มุสลิมเข้าใจว่าอิสลามเต็มไปด้วยข้อห้ามซึ่งเป็นความเข้าใจผิด
ในคัมภีร์อัลกุรอ่าน มีอยู่หลายโองการหรือวรรคที่กล่าวว่าอัลลอฮ์ทรงสร้างสรรพสิ่งเพื่อเป็นประโยชน์แก่มวลมนุษย์ซึ่งมิได้จำกัดเฉพาะมุสลิมเท่านั้น
มีบางอย่างเท่านั้นที่เป็นข้อห้าม และสิ่งที่เป็นข้อห้ามส่วนใหญ่จะมีเหตุผลระบุไว้ด้วยว่าห้ามเพราะสาเหตุใด เช่น ห้ามสุราเนื่องจากก่อให้เกิดอาการขาดสติ ผู้ดื่มอาจกระทำการใดๆโดยไม่ยั้งคิด
การห้ามผู้ชายสวมใส่ผ้าไหมและทองเนื่องจากทั้งผ้าไหมและทองเป็นอาภรณ์ที่บ่งชี้ถึงความเป็นสตรีเพศไม่เหมาะที่ฝ่ายชายจะสวมใส่ อิสลามห้ามการโอ้อวดและฟุ้งเฟ้อ จึงบัญญัติข้อห้ามเรื่องผ้าไหมและทองสำหรับผู้ชายไว้การห้ามสิ่งที่เป็นนะยิสหรือสิ่งโสโครก ปฏิกูลต่างๆมีเหตุผลที่จะตอบได้ว่าห้ามเพราะอะไร แต่การห้ามบางประการ เป็นเรื่องของการทดสอบศรัทธาและมิได้มีเหตุผลใดๆอธิบายไว้ ยกตัวอย่างเช่น การห้ามบริโภคเนื้อสุกรนั้นมิได้ระบุเหตุผล แม้จะมีนักวิชาการในศาสนาอิสลามบางกลุ่มออกมาชี้แจงว่าสุกรเป็นสัตว์สกปรกแต่ก็เป็นเพียงความเห็นของนักวิชาการเท่านั้น หาใช่เหตุผลที่มีหลักฐานระบุไว้ในทางศาสนาไม่
แม้จะมีอาหารบางชนิดที่เป็นข้อห้าม แต่อาหารส่วนใหญ่กลับเป็นที่อนุมัติให้บริโภคได้หรือเป็นอาหารฮาลาล
หลายโองการในคัมภีร์อัลกุรอ่านยืนยันว่าอาหารส่วนใหญ่หรือเกือบทั้งหมดนั้นฮาลาล ตัวอย่างเช่น วรรคที่ 29 บทที่ 2 มีความว่า “เราบันดาลแก่สูเจ้าซึ่งสิ่งทั้งปวงในแผ่นดิน” และ วรรคที่ 13 บทที่ 45 มีความว่า “พระองค์ทรงทำให้สิ่งที่อยู่ในชั้นฟ้าและแผ่นดินเป็นประโยชน์แก่สูเจ้า” มีความหมายว่าสรรพสิ่งที่อัลลอฮ์ทรงสร้างขึ้นนั้นล้วนเพื่อประโยชน์แก่มุสลิมและมนุษย์ คือให้นำไปใช้ประโยชน์ได้
มีอาหารน้อยชนิดที่ต้องห้ามสำหรับมุสลิม ที่รู้จักกันมากคือสุกรและสุรา แต่เนื่องจากอาหารสองชนิดนี้ผู้ที่มิใช่มุสลิมนิยมนำมาใช้ในการเตรียมอาหารส่งผลให้อาหารที่เจือปนเหล่านั้นกลายเป็นที่ต้องห้ามสำหรับมุสลิม ไปด้วย นอกจากนี้ยังมีประเด็นของสัตว์ที่ไม่ฆ่าตามหลักการอิสลามซึ่งเป็นที่ต้องห้ามเช่นเดียวกัน อาหารดังที่กล่าวถึงนี้มักพบได้บ่อยนอกสังคมมุสลิมทำให้ดูคล้ายกับว่ามุสลิมมีข้อจำกัดในการบริโภคค่อนข้างมาก
…………………………………………………………….
ที่มา: รศ.ดร.วินัย ดะห์ลัน
ผู้อำนวยการศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
เอกสารประกอบการบรรยาย โครงการพัฒนาร้านอาหารมุสลิม/ฮาลาลไทยสู่สากล
9-10 มิถุนายน 2553