: : คำถาม : :
เมื่อเรายังเด็ก พ่อแม่ได้ห้ามเราหากว่าจะลองดมอาหารหรือเครื่องดื่ม พวกเขาทั้งสองกล่าวว่าการดมอาหารนั้นเป็นที่ต้องห้าม เมื่อไม่นานมานี้ฉันได้ห้ามน้องชายไม่ให้ดมอาหาร เขากล่าวกับฉันว่า “ไม่เห็นมีฟัตวา (ข้อชี้ชาด) ห้ามในเรื่องนี้ หากว่ามีช่วยยกหลักฐานมาหน่อย” ท่านจะตอบเรื่องนี้ว่าอย่างไร ?
: : คำตอบ : :
อัลฮัมดุลิลลาฮฺ ในอิสลาม มันเป็นที่ต้องห้ามที่จะหายใจลงไปในภาชนะและเป่าลงในในเครื่องดื่ม มีรายงานจาก อบู เกาะตาดะฮฺ เราะฎิยัลลอฮุ อันฮุ ว่าท่านนบี มุฮัมมัด ศ็อลลัลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม ห้ามหายใจลงไปในภาชนะ
( نَهَى أَن يُتَنَفَّسَ فِي الإِنَاءِ)
รายงานโดยบุคอรียฺ (5630) และ มุสลิม (267)
นั่นหมายความว่ามันเป็นที่ต้องห้ามที่จะเป่าอะไรก็ตามลงไปในภาชนะของอาหารหรือเครื่องดื่ม อัช เชากานียฺ กล่าวไว้ใน นัยลฺ เอาฏ็อรรฺ (8/221) ว่า “ภาชนะนั้นรวมไปถึงภาชนะอาหารและเครื่องดื่ม” อัล หาฟิซ อิบนุ ฮาญัร (เราะฮิมาฮุลลอฮฺ) กล่าวไว้ใน ฟัตหฺ อัล บารียฺ (10/92) “มีหะดีษจำนวนมากที่ห้ามการเป่าลงไปในภาชนะ และยังได้ห้ามไม่ให้หายใจลงในไปภาชนะ เพราะว่าอาจส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงบางอย่างอันเนื่องจากการหายใจ เพราะมีกลิ่นปาก กลิ่นอาหาร เป็นต้น หรือเพราะเขาไม่เคยใช้มิสวาก (ไม้ถูฟัน) หรือทำความสะอาดปากของเขาเป็นเวลานาน หรือเพราะการสูดหายใจจะทำให้เกิดไอน้ำที่มาจากท้อง ไม่ว่าจะกรณีใดก็ตามการเป่าลงไปในภาชนะอาหารนั้นย่อมจะเลวร้ายกว่าการหายใจ”
ชัยคฺ อุษัยมีน กล่าวใน ชัรหฺ ริยาฎุศ ศอลิฮีน (2/454) “วิทยปัญญาที่ซ่อนอยู่เบื้องหลังคือ การหายใจเข้าไปในภาชนะนั้นจะทำให้คนที่จะดื่มน้ำหลังจากเขานั้นเกิดความไม่พอใจ เป็นไปได้ที่โรคบางอย่างจากกระเพาะ ปอด หรือปากอาจจะมาจากการสูดลมหายใจที่ติดอยู่กับภาชนะ หรือเขาอาจสำลักหากว่าเขาหายใจเข้าไปในภาชนะ ด้วยเหตุนี้ท่านนบี มุฮัมมัด ศ็อลลัลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม จึงห้ามการหายใจเข้าไปในภาชนะ ยิ่งไปกว่านั้นคน ๆ หนึ่งจะต้องหายใจสามครั้ง (ไม่ดื่มรวดเดียว) โดยการวางภาชนะออกห่างจากปากของเขาทุกครั้ง”
มีรายงานจาก อบู ซะอีด อัล คุดรียฺ เราะฎิยัลลอฮุ อันฮุ กล่าวว่าท่านนบี มุฮัมมัด ศ็อลลัลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม ห้ามเป่าลงไปในเครื่องดื่ม
( نَهَى عَنِ النَّفخِ فِي الشَّرَابِ )
รายงานโดย อัต ติรมีซียฺ (1887) กล่าวว่า นี่เป็นหะดีษหะซันศอฮี้ยฺ โดยถูกจัดให้เป็นหะดีษศอฮี้ยฺ โดย อิบนุ ก็อยยิม ใน อิอฺลาม อัล มุวักกิอีน (4/317)
ชัยคฺ อิบนุ อุษัยมีน (เราะฮิมาฮุลลอฮฺ) กล่าวว่าไว้ใน ชัรหฺ ริยาฎุศ ศอลิฮีน (2/457) “เพราะหากว่าบุคคลหนึ่งเป่า (เข้าไปในภาชนะ) สิ่งที่เป็นอันตรายบางอย่างอาจมากับอากาศที่ปล่อยออกมา เช่น โรค เป็นต้น” แต่อุลามาอฺบางท่านได้ยกเว้นในกรณีที่จำเป็น อย่างเช่น หากว่าน้ำมันร้อนและจะต้องดื่มมันอย่างรวดเร็ว ในกรณีนี้อุลามาอฺบางท่านอาจจะยินยอมให้ แต่ย่อมดีกว่าที่จะไม่เป่าลงไป แม้ว่ามันจะร้อนก็ตาม หากว่าร้อนและเขามีภาชนะอื่น เขาอาจจะเทน้ำไปมาระหว่างภาชนะจนกระทั่งมันเย็นลง
เมื่อเหตุผลสำหรับการห้ามในการเป่าหรือหายใจลงไปใจภาชนะเป็นที่เข้าใจแล้ว อุลามาอฺได้ทำการเปรียบเทียบกับทุกสิ่งที่อาจนำไปสู่การปนเปื้อนในอาหารและเครื่องดื่ม อัช-เชากานียฺ กล่าวใน นัยลฺ เอาฏ็อรรฺ (8/221) “คน ๆ หนึ่งจะต้องไม่ให้หายใจลงไปในภาชนะ และเขาจะต้องไม่เรอเช่นเดียวกัน”
สำหรับกฎเกณฑ์ในเรื่องของการดมอาหารหรือเครื่องดื่ม หากว่าการดมอาหารหรือเครื่องดื่มนั้นได้กระทำโดยการที่ลมหายใจจากจมูกเข้าไปในอาหาร ดังนั้นมันจึงไม่เป็นที่อนุญาตในกรณีนี้ แต่ถ้าหากว่าไม่มีการหายใจเข้าไปในภาชนะ เพียงแค่ต้องการอยากรู้ว่ากลิ่นอาหารเป็นเช่นไร เขาก็สามารถที่จะทำได้ ไม่ถือว่าเป็นความผิดแต่ประการใด แต่เมื่อปากได้ถูกนำไปอยู่ใกล้อาหารหรือเครื่องดื่มมากเกินไป โดยที่จะมาพร้อมกับลมหายใจที่ออกมาจากจมูก กรณีนี้นักนิติศาสตร์บางส่วนเห็นว่ามันเป็นเป็นสิ่งที่ไม่พึงกระทำเป็นอย่างยิ่งที่จะดมอาหาร (มักรูฮฺ)
ในหนังสือ ร็อดดุล มุหฺตาร ซื่งเป็นหนังสือจากมัซฮับหะนาฟียฺ (6/340) กล่าวว่า “จะต้องไม่รับประทานอาหารขณะที่มันร้อน และจะต้องไม่ดม” ในหนังสือ มุฆนียฺ อัล มุหฺตาจญฺ (4/412) ซึ่งเป็นหนังสือจากมัซฮับชาฟีอียฺ กล่าวไว้ว่า “แต่หากใครต้องการจะดมไอน้ำที่มาจากอาหารด้วยระยะที่ห่างพอควร เพราะจำเป็นที่จะต้องกระทำเช่นนั้น เขาจะต้องแน่ใจว่าจะไม่มีลมหายใจเข้าออกของเขาไปถึงอาหารหรือเครื่องดื่ม ดังนั้นไม่มีข้อสงสัยใด ๆ ในกรณีนี้ อินชาอัลลอฮฺ”
มุสลิมจะต้องตระหนักอยู่เสมอว่าอิสลามสอนมารยาททุกด้านในการดำเนินชีวิต แม้กระทั่งในเรื่องอาหารและเครื่องดื่มของเขา เขาจะต้องครุ่นคิดว่าหนังสือของนักนิติศาสตร์จำนวนมากของเรา (ขออัลลอฮฺทรงเมตตากับพวกเขาด้วยเถิด) เกี่ยวข้องกับเรื่องของมารยาทและความบริสุทธิ์สะอาด อัลฮัมดุลิลลาฮฺ
อัลลอฮฺทรงรู้ดีที่สุด
……………………………………………………
ฝ่ายบริการวิชาการ ศวฮ. สำนักงานปัตตานี แปลและเรียบเรียง
อ้างอิงจาก Islamqa.com
