หมวดหมู่: Halal Knowledge

วัตถุเจือปนอาหาร ถูกเติมเข้าไปในอาหารเพื่อให้อาหารมีความปลอดภัย เก็บรักษาไว้ได้นาน ยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย เชื้อรา และชะลอการเน่าเสียของอาหาร วัตถุเจือปนอาหารเหล่านี้ยังถูกเติมเข้าไปเพื่อช่วยในกระบวนผลิต ทำหน้าที่เป็น อีมัลซิไฟเออร์ สารช่วยเพิ่มปริมาตรให้ผลิตภัณฑ์ เป็นสารกันบูด และปรับปรุงคุณภาพอาหารในแง่ของสี รสชาติ เนื้อสัมผัสและคุณค่าทางโภชนาการของอาหาร

E-number คือ รหัสของวัตถุเจือปนอาหารที่กำหนดโดย สหภาพยุโรป ให้สามารถใช้ได้ทั่วไปในกลุ่มสหภาพยุโรป รวมถึง ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ และอีกหลายประเทศทั่วโลก ถ้าวัตถุเจือปนอาหารมี E-number ก็หมายความว่า วัตถุเจือปนอาหารเหล่านั้นได้รับการขึ้นทะเบียนและรับรองให้ใช้ได้ทุกแห่งของสหภาพยุโรป ปัจจุบัน E-number ได้นำมาใช้อย่างแพร่หลายทั่วโลก การจำแนก E-number ได้แบ่งออกเป็นกลุ่มไว้ ดังนี้

– E100-199 – สี
– E200-299 – วัตถุกันเสีย
– E300-399 – ออกซิแด้นท์, ฟอสฟาเทส, วัตถุกันหืน
– E400-499 -วัตถุทำให้ข้น,วัตถุช่วยคงความชุ่มชื้น, วัตถุกันการรวมตัวเป็นก้อน, สารที่ทำให้คงตัวและสารอีมัลซิไฟเออร์
– E500-599 -เกลือและส่วนผสมอื่นๆ
– E600-699 -สารปรุงแต่งรส
– E900-999 -สารเคลือบผิวอาหาร, วัตถุให้ความหวานแทนน้ำตาล, ส่วนประกอบที่ใช้เพื่อปรับคุณภาพแป้ง
– E1000-1399 -สารเจือปนอาหารต่างๆ
– E1400-1499 -สารปรับคุณภาพแป้ง

E- Number ฮาลาลหรือไม่ ?

E-number เกือบทั้งหมดนั้นโดยพื้นฐานแล้วได้รับอนุญาตและถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายในประเทศมุสลิม อย่างไรก็ตาม สิ่งนี้ไม่ได้หมายความว่าวัตถุเจือปนอาหารทั้งหมดนั้นจะฮาลาลเสมอไป สารเติมแต่งจำพวกกรดไขมันจำนวนมาก ได้ถูกนำมาใช้ในกระบวนการผลิต และมันเป็นเรื่องกังวลสำหรับมุสลิม ถึงแหล่งที่มาของสารเติมแต่งเหล่านั้น หากสารเติมแต่งได้มาจากพืช สารเหล่านี้ก็เหมาะสมสำหรับนำมาใช้ในผลิตภัณฑ์ฮาลาล ถ้าหากได้มาจากสัตว์ สารเติมแต่งเหล่านั้นอาจจะฮาลาลหรือไม่ ขึ้นอยู่กับว่าเป็นสัตว์ชนิดใด และดำเนินการเชือดอย่างถูกต้องตามหลักการอิสลามหรือไม่ (กรณีเป็นสัตว์บกที่อนุมัติ เช่น วัว แพะ แกะ ฯลฯ ยกเว้นปลา ตั๊กแตนและสัตว์ที่ดำรงชีวิตอยู่ในน้ำ ซึ่งไม่ต้องผ่านการเชือด)

ไม่เพียงแต่สารที่มาจากกรดไขมันเท่านั้น แต่ยังมีสารเติมแต่งที่ใช้แอลกอฮอล์เป็นตัวทำละลาย และสารที่ผลิตมาจากแมลงอีกด้วย เนื่องด้วยสภาพของสารเคมีที่ปรากฏ ทำให้การมองด้วยตาเปล่าไม่สามารถเห็นร่องรอยของต้นกำเนิดของวัตถุดิบนั้นว่ามาจากอะไร ผลิตมาจากต้นกำเนิดที่ฮาลาลหรือไม่ มีเพียงผู้ผลิต ผู้จำหน่าย หรือกระบวนการตรวจสอบทางวิทยาศาสตร์ เท่านั้นที่สามารถให้ข้อมูลได้

…………………………………………………………………….
เรียบเรียงจาก
http://www.eathalal.ca/2010/06/halal-and-haram-e-numbers.html 
http://www.thirdthai.ac.th/E-learning/kaaato/1/lesson07/content/02.htm
http://www.food-info.net/uk/qa/qa-fi47.htm
http://maansajjaja.blogspot.com/2007/03/blog-post_20.html

เลซิทินเป็นอิมัลซิไฟเออร์ ที่พบได้ในพืชอย่างถั่วเหลือง ในไข่แดงและแหล่งที่มาจากสัตว์ ตามที่กล่าวไว้ข้างต้น อิมัลซิไฟเออร์คือองค์ประกอบที่ถูกนำมาใช้เพื่อทำให้ไขมันหรือน้ำมันและน้ำรวมเข้าด้วยกัน (เพื่อป้องกันการแยกชั้นของน้ำมันและน้ำ)

หากเลซิทินได้มาจากพืช ไข่แดง หรือจากสัตว์ฮาลาลที่ผ่านการเชือดอย่างถูกต้องตามหลักการอิสลาม จึงจะถือว่าเลซิทินดังกล่าวฮาลาล ปัจจุบันเลซิทินที่ผลิตในสหรัฐอเมริกาส่วนใหญ่ผลิตมาจากถั่วเหลือง และยังเป็นไปได้ที่อาจจะมีเลซิทินที่มีแหล่งที่มาจากสัตว์

เว้นเสียแต่ว่า เลซิทินได้ระบุบนฉลากส่วนประกอบว่าเป็นเลซิทินจากถั่วเหลืองหรือเลซิทินจากพืช ด้วยเหตุนี้คุณจำเป็นต้องตรวจเครื่องหมายรับรองฮาลาลหรือตรวจเช็คเลซิทินกับผู้ผลิตเพื่อพิจารณาถึงแหล่งที่มาของเลซิทิน

……………………………………………………..
ฝ่ายบริการวิชาการ ศวฮ. สำนักงานปัตตานี แปลและเรียบเรียง
ที่มา : http://www.ifanca.org/

คำว่า แอลกอฮอล์ในที่นี้หมายถึง เอทานอล (Ethanol) หรือ เอทิลแอลกอฮอล์ (ethyl alcohol) ซึ่งเป็นส่วนประกอบหลักที่ถูกกล่าวไว้ใน อัลกุรอาน ด้วยคำว่า คอมัร หรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ แอลกอฮอล์เป็นสารเคมีที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติ และถูกนำมาใช้ในหลากหลายผลิตภัณฑ์ ในสมัยโบราณมันถูกดื่มเป็นเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ ซึ่งทำมาจากการนำผลไม้ไปหมัก เช่น องุ่น และอินทผลัม ในปัจจุบันยังทำมาจากธัญพืช เช่น ข้าวไรท์ ข้าวสาลี ข้าวบาร์เลย์และข้าวโพด ส่วนมันฝรั่งและหางนมก็ยังนำมาใช้ในการทำแอลกอฮอล์ได้อีกด้วย

ประเด็นหลักของการนำแอลกอฮอล์มาใช้ในปัจจุบันนั่นก็คือ เพื่อต้องการผลิตเป็นเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์และเป็นตัวทำละลายในอาหาร ในเครื่องสำอาง และในอุตสาหกรรมเวชภัณฑ์ยา ตามกฎหมายแล้วเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ สามารถมีเอทิลแอลกอฮอล์ ได้ระหว่าง 0.5 ถึง 80 % โดยปริมาตร ในอุตสาหกรรมการทำแอลกอฮอล์ให้บริสุทธิ์ สามารถมีปริมาณแอลกอฮอล์ได้ถึง 95 %

จากที่กล่าวมาข้างต้นทำให้เราทราบว่าเอทิลแอลกอฮอล์นั้นเป็นที่ต้องห้าม (หะรอม) เนื่องจากสมบัติของมันทำให้เกิดการมึนเมา แต่ไม่ใช่แอลกอฮอล์ทั้งหมดจะเป็นเอทิลแอลกอฮอล์ ถึงแม้จะมีคำว่าแอลกอฮอล์ที่ปรากฏบนชื่อของสารเหล่านั้นก็ตาม อย่างเช่น

1. น้ำตาลแอลกอฮอล์ (Sugar alcohols) ไม่ได้มีส่วนประกอบของเอทิลแอลกอฮอล์ แต่สารเหล่านี้ถูกเรียกว่า น้ำตาลแอลกอฮอล์ เนื่องจากสูตรทางเคมีของสารนี้ น้ำตาลแอลกอฮอล์หรือโพลีออล(polyols) นั้นเป็นสารจำพวกคาร์โบไฮเดรต ซึ่งทั้งหมดนั้นฮาลาล ยกเว้น Erythritol (ที่ทำโดยผ่านกระบวนการหมักที่ก่อให้เกิดแอลกอฮอล์) และถ้า Lactittol นั้นทำจากหางนม (Whey) ที่ไม่ฮาลาล (ผลพลอยได้จากการทำชีทซึ่งอาจใช้เอนไซม์จากกระเพาะหมูในการตกตะกอน) ดังนั้นสารนี้ก็ไม่ฮาลาลเช่นเดียวกัน แต่ถ้า Lactitol ทำมาจากน้ำตาลซูโครส ดังนั้นสารนี้ก็จะฮาลาลด้วย

2. ไอโซโพรพิล แอลกอฮอล์ (isopropyl alcohol) ยังถูกใช้ในหลายกระบวนการเช่นเดียวกับในผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดภายในบ้านและโลชั่นบำรุงผิว ซึ่งเป็นที่รู้จักในนาม”แอลกอฮอล์ขจัดคราบ” นี่คือแอลกอฮอล์ฮาลาล เนื่องจากสารนี้ไม่ก่อให้เกิดการมึนเมา

3. เมทิลแอลกอฮอล์ (methyl alcohol) หรือเมทานอลหรือแอลกอฮอล์ไม้ และยังเป็นแอลกอฮอล์ฮาลาลอีกด้วย แต่เป็นแอลกอฮอล์ที่เป็นพิษถูกนำมาใช้เพื่อแปลงสภาพเอทานอลหรือแอลกอฮอล์เพื่อให้เอทิลแอลกอฮอล์สูญเสียสภาพธรรมชาติ

4. เบนซิล แอลกอฮอล์ (benzyl alcohol) นั้นเป็นสารประกอบอินทรีย์และนำมาใช้เป็นตัวทำละลายในหมึก สี สารเคลือบเรซิน ซึ่งเป็นแอลกอฮอล์ฮาลาล

5. แอลกอฮอล์สูญเสียสภาพธรรมชาติพิเศษ และแอลกอฮอล์สูญเสียสภาพธรรมชาติโดยสมบูรณ์ (Specially Denatured Alcohol and Completely Denatured alcohol) ซึ่งเป็นเอทิลแอลกอฮอล์ที่ถูกทำให้สูญเสียสภาพธรรมชาติจากเดิมด้วยการเติมสารเคมีบางอย่างเพื่อวัตถุประสงค์ที่ไม่ต้องการใช้เพื่อการบริโภค สารเหล่านี้ถูกนำมาใช้ในเครื่องสำอาง ผลิตภัณฑ์ยา ซึ่งนักวิชาการด้านศาสนา (อูลามะฮฺ) หลายท่านอนุญาตให้นำมาใช้กับผิวหนัง

6. บิวทิลแอลกอฮอล์ (Butyl alcohol) ไม่ใช่เอทิลแอลกอฮอล์ ถูกนำมาใช้เป็นตัวทำละลายในสี

7. ซีทิล แอลกอฮอล์ (Cetyl alcohol) ก็ไม่ใช่ เอทิลแอลกอฮอล์ เช่นกัน แต่เป็นแอลกอฮอล์ของกรดไขมัน หรือ wax ซีทิล แอลกอฮอล์ จะฮาลาลก็ต่อเมื่อได้มาจากไขมันพืช และจะหะรอมก็ต่อเมื่อได้มาจากไขมันหมู ซึ่งถูกนำมาใช้ในผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง มีเพียงผู้ผลิตเท่านั้นที่สามารถรู้แหล่งที่มาของ ซีทิล แอลกอฮอล์ ดังนั้นคุณควรสอบถามไปยังผู้ผลิต

8. สเตียรอล แอลกอฮอล์ (Stearyl alcohol) ซึ่งผลิตได้จากไขมันของกรดสเตียริก ไม่ใช่เอทิลแอลกอฮอล์ มันถูกนำมาใช้ในผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง สเตียรอล แอลกอฮอล์ จะฮาลาลก็ต่อเมื่อได้มาจากไขมันของกรดสเตียริกที่ได้จากพืช และจะหะรอมก็ต่อเมื่อได้มาจากไขมันหมู มีเพียงผู้ผลิตเท่านั้นที่สามารถรู้แหล่งที่มาของ สเตียรอล แอลกอฮอล์ ดังนั้นคุณควรสอบถามไปยังผู้ผลิต

……………………………………………..
ฝ่ายบริการวิชาการ ศวฮ. สำนักงานปัตตานี
แปลและเรียบเรียงจาก
http://www.muslimconsumergroup.com/
Riaz, M. N., and Chaudry M.M. (2004). Halal Food Production. CRC Press

งาน THAILAND HALAL ASSEMBLY 2016 เมื่อวันที่ 9-11 ธันวาคม 2559 ที่ผ่านมา ซึ่งภายในงานประกอบด้วยกิจกรรมมากมาย ไม่ว่าจะเป็นงานแสดงสินค้า นิทรรศการ งานสัมมนาวิชาการทั้งภาคภาษาไทยและภาษาอังกฤษ รวมทั้งการนำเสนอโปสเตอร์งานวิจัยของศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล 

ในการนำเสนอโปสเตอร์งานวิจัยของศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยทีมนักวิจัยจากศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล ได้ทำการวิจัยและพัฒนางานทางด้านวิทยาศาสตร์ที่เข้ามา สนับสนุนกระบวนการการรับรองฮาลาลประเทศไทยและฮาลาลโลก ซึ่งมีงานวิจัยหลายชิ้นด้วยกัน งานชิ้นหนึ่งที่น่าสนใจนั่นคือ “การจำแนกกลีเซอรีนจากสัตว์และจากพืชโดยเทคนิค ATR-FTIR เพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการตรวจสอบเครื่องสำอางฮาลาลอย่างรวดเร็ว”
.
ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักกับกลีเซอรีนกันก่อน กลีเซอรีนหรือกลีเซอรอล เป็นส่วนประกอบของไขมันซึ่งถูกแยกออกมาในปฏิกิริยาการผลิตสบู่ กรีเซอรีนมีลักษณะเป็นของเหลวหนืดใส ไม่มีสี มีรสหวาน กลีเซอรีนสามารถละลายได้ดีในแอลกอฮอล์และน้ำ แต่ไม่ละลายในไขมัน เนื่องจากกลีเซอรีนมีคุณสมบัติทางเคมีที่หลากหลายจึงสามารถนำไปใช้เป็นสารตั้งต้นในการสังเคราะห์สารเคมีอื่นๆ โดยทั่วไปมักจะนำมาใช้ในผลิตภัณฑ์อาหาร เครื่องสำอางและยา 

กลีเซอรีนยังถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรม เภสัชภัณฑ์และเครื่องสำอาง เพื่อนำมาใช้เป็นสารดูดซับความชื้นจากอากาศ ดังนั้นผลิตภัณฑ์จะยังคงมีความชื้นหากเปิดออกในบางครั้ง กลีเซอรีนยังช่วยให้เครื่องสำอางเกลี่ยได้ง่ายบนผิวหนัง ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางที่มีกลีเซอรีนเป็นส่วนประกอบอย่าง ครีมทาหน้า โลชั่นยับยั้งการเกิดริ้วรอย โลชั่นทาผิว รองพื้น และผลิตภัณฑ์ให้ความชุ่มชื้นแก่ผิว เป็นต้น 

ส่วนกลุ่มเภสัชภัณฑ์ที่มีกลีเซอรีน ได้แก่ น้ำยาบ้วนปาก โลชั่นบำรุงผิวสำหรับผิวหยาบกร้าน ครีมให้ความชุ่มชื้นแก่ผิว ยาสีฟัน ยาหยอดหู ยาหยอดตา เป็นต้น

เป็นเรื่องยากสำหรับผู้บริโภคที่จะรับทราบข้อมูล หากกลีเซอรีนมีอยู่ในเครื่องสำอางและเภสัชภัณฑ์เป็นกลีเซอรีนที่มาจากสัตว์หรือกลีเซอรีนจากพืช โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากสุกร ด้วยเหตุนี้ การพัฒนาเทคนิคการตรวจสอบกลีเซอรีนจึงได้ถูกพัฒนาขึ้น เพื่อพิสูจน์แหล่งที่มาของกลีเซอรีนในอาหาร เครื่องสำอางและเภสัชภัณฑ์ เพื่อสนับสนุนการดำเนินงานด้านฮาลาลและการคุ้มครองผู้บริโภค

การจำแนกกลีเซอรีนด้วยเทคนิค ATR-FTIR (Attenuated Total Reflection Fourier Transform Infrared (ATR-FTIR) Spectroscopy) เป็นเทคนิคอย่างหนึ่งที่นิยมใช้ในการวิเคราะห์ ตรวจสอบ พิสูจน์และศึกษาโมเลกุลของสาร ซึ่งอยู่ในสถานนะของแข็ง ของเหลวหรือก๊าซ ข้อมูลที่ได้จะเกิดจากการสั่น (Vibration) และการหมุน (Rotation) ของโมเลกุล โมเลกุลดูดกลืนแสงในช่วงของอินฟาเรด โมเลกุลจะถูกกระตุ้นเป็นโมเลกุลที่มีพลังงานสูงกว่าสภาวะพื้น ซึ่งเป็นพลังงานที่พอจะทำให้โมเลกุลเกิดการสั่นและการหมุนได้ ส่วนการวิเคราะห์แบบ ATR จะใช้อุปกรณ์เสริม (accessory) ต่อพ่วงเข้าไปกับเครื่อง FT-IR โดยในกรณีของ ATR เป็นเทคนิคที่ใช้สำหรับการศึกษาพื้นผิวของวัตถุ และวิธีนี้สามารถใช้ได้ดีกับตัวอย่างที่มีลักษณะทึบแสงหรือมีความหนามากเกินกว่าที่จะวิเคราะห์ด้วยวิธี Transmission ได้ โดยแสงอินฟาเรดจะตกกระทบสารตัวอย่างที่วางทาบอยู่บน window cell ซึ่งมุมแสงตกกระทบมีค่าน้อยกว่า 90 องศา แสงจะทะลุเข้าไปในผิวชิ้นงานได้เพียงไม่กี่ไมโครเมตรและแสงส่วนที่เหลือจากการดูดกลืนโดยพอลิเมอร์ที่ผิวสะท้อนออกมาเพื่อเข้าสู่ดีเทคเตอร์

จากการศึกษาการจำแนกความแตกต่างระหว่างกลีเซอรีนจากพืชและสัตว์ด้วยเทคนิค ATR-FTIR พบว่าในช่วงความยาวคลื่น 864-895 cm-1 และ 1,020 -1,099 cm-1 จาก spectrum เป็นช่วงที่ดีที่สุดในการนำมาใช้จำแนกระหว่างกลีเซอรีนจากพืชและสัตว์ ซึ่งเป็นเทคนิคที่มีประโยชน์ในการตรวจสอบความเป็นฮาลาลของ กลีเซอรีนในอุตสาหกรรมเครื่องสำอาง เพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้ผู้บริโภคมุสลิมในการใช้ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางฮาลาลทั้งในประเทศและทั่วโลก

……………………………………………………….
ฝ่ายบริการวิชาการ ศวฮ. สำนักงานปัตตานี เรียบเรียง
……………………………………………………..
ข้อมูลจาก
Kunthira Salae, Sukrit Sirikwanpong, Sathaporn Ngamukote, Kasinee Katelakha, Vanida Nopponpunth& Winai Dahlan. (2016). Classification of plant-and Animal-based glycerin by using ATR-FTIR: A rapid screening tool applicable for halal cosmetics. Bankok: The Halal Science Center Chulalongkorn University 

พัชรา นวลเพชร. (2555). การตรวจวิเคราะห์ผมย้อมสีทางนิติวิทยาศาสตร์โดยเทคนิค UV-Visible Spectrophotometry และเทคนิค Attenuanted Total Refection Fourier Transform Infrared Spectroscopy (ATR-FTIR). ค้นเมื่อ 4 มกราคม 2560, 

Siamchemi. (2016). กลีเซอรีนน/กลีเซอรอล. ค้นเมื่อ 4 มกราคม 2560, จากhttp://www.siamchemi.com/กลีเซอรีน/ 

Consumer Association of Penang. (2010). Halal Haram: an important book for Muslim consumer. Malysia : Penang press.

กฎพื้นฐานของอาหารและเครื่องดื่ม คือ ทุกอย่างเป็นสิ่งที่ฮาลาล ยกเว้นสิ่งที่ ระบุในชารีอะอฺ ว่าเป็นสิ่งที่ หะรอม ยกตัวอย่างเช่น การดื่มเหล้า

จากฮาดิษของท่านนบี (ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม) กล่าวว่า “ทุกสิ่งที่ทำให้มึนเมาเป็นสิ่งต้องห้าม (หะรอม)” (รายงานโดย บุคอรีย์) 

เล่าจากอาอิซะห์ (เราะฎิยัลลอฮุอันฮา) จากท่านนบี (ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม) ได้กล่าวว่า “ทุกสิ่งทำให้มึนเมาเป็นของต้องห้าม และสิ่งที่ฟะร๊อกหนึ่ง [1] ทำให้มึนเมา ดังนั้น ปริมาณเพียงเต็มกอบมือหนึ่งก็ถือว่าต้องห้าม” (รายงานโดย ติรมีซีย์)

อันที่จริงหากเราได้ทำความเข้าใจถึงกระบวนการที่เรียกว่า ‘การทำไวน์หรือเบียร์ที่ปราศจากแอลกอฮอล์’กระบวนการทำเบียร์และไวน์ที่ไม่มีแอลกอฮอล์หรือมีแอลกอฮอล์นั้นเหมือนกัน เพราะถึงแม้ว่าเบียร์หรือไวน์ที่ถูกผลิตขึ้นมาได้ระเหยเอาแอลกอฮอล์ออก แต่ไม่มีทางที่จะทำให้แอลกอฮอล์หมดไปร้อยเปอร์เซ็นต์ 

เราสามารถตรวจสอบกับโรงงานผลิตเบียร์และยืนยันถึงเบียร์ที่ไม่มีแอลกอฮอล์ว่ามีปริมาณแอลกอฮอล์น้อยที่สุดเท่าไหร่ (minimum amout of alcohol) เพราะระหว่างการผลิตของโรงงาน ยังมีปริมาณแอลกอฮอล์ที่หลงเหลืออยู่โดยที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ ในเนื้อหาข้อกำหนดกฎหมายของอเมริกาและกฎหมายของยุโรปต่างก็อนุญาตให้โรงงานผลิตเบียร์ที่ไม่มีแอลกอฮอล์มีปริมาณแอลกอฮอล์ได้น้อยสุดไม่เกิน 1 เปอร์เซ็นต์ 

ดังนั้น ทั้งไวน์และเบียร์ที่ไม่มีแอลกอฮอล์นั้นเป็นที่ต้องห้าม (หะรอม) ถึงแม้ว่าจะมีการอ้างว่าไม่มีแอลกอฮอล์ในเครื่องดื่มก็ตาม

ข้อเท็จจริงทั้งหมดนี้ เป็นสิ่งที่ผู้บริโภคควรที่จะได้ทราบ หากพวกเขายังไม่ทราบ ก็ถือเป็นเรื่องจำเป็นที่หน่วยงานต่างๆที่เกี่ยวข้องต้องทำให้ผู้บริโภคได้รับรู้ผ่านช่องทางการศึกษาและช่องทางสื่อที่เหมาะสม

ทางคณะกรรมการอิสลามประเทศสิงคโปร์ได้ให้ความเห็นในประเด็นนี้ว่า เบียร์ที่ไม่มีแอลกอฮอล์นั้นเป็นที่ต้องห้าม (หะรอม) เช่นกัน ซึ่งทางคณะกรรมการได้ชี้แจงสาเหตุหลัก ๆ ในการวินิจฉัยว่า หะรอม ดังนี้
1. ถูกดื่มไปเพื่อการทดแทนบางสิ่งซึ่งเป็นที่ต้องห้ามนั่นคือเบียร์ที่มีแอลกอฮอล์

2. วัฒนธรรมการดื่มไวน์และเบียร์ที่ดื่มสืบทอดกันมานั้นไม่เกี่ยวข้องใด ๆ กับอิสลามฉะนั้นจึงเป็นที่ต้องห้าม (หะรอม)

ด้วยเหตุนี้ ทางคณะกรรมการอิสลามประเทศสิงคโปร์จึงต้องการปิดประตูสู่การละเมิดทั้งในตัวบทและเจตนารมณ์ของหลักการอิสลาม ด้วยการฟัตวาให้เบียร์ที่ไม่มีแอลกอฮอล์นั้นเป็นที่ต้องห้าม (หะรอม)

………………………………………………………..
[1] ฟะร๊อกหนึ่ง เท่ากับสิบหกชั่ง
:: อ้างอิงจาก ::
– ฟัตวาของ IOL Shari`ah Researchers 
– ฟัตวาของ คณะกรรมการอิสลามแห่งประเทศสิงคโปร์ 
…………………………………………………….
ฝ่ายบริการวิชาการ ศวฮ. สำนักงานปัตตานี แปลและเรียบเรียง

เนื้อสัตว์และสัตว์ปีก
เป็นที่ทราบกันดีว่าเนื้อสัตว์ที่ชาวมุสลิมได้รับอนุญาตให้บริโภคต้องมีแหล่งที่มาจากสัตว์ที่ฮาลาลเท่านั้น และสัตว์ที่ฮาลาลก็ต้องผ่านกรรมวิธีการเชือดที่ถูกต้องตามหลักการ ซึ่งผู้ดำเนินการเชือดต้องเป็นชาวมุสลิมที่มีวัยวุฒิเหมาะสม ในขณะที่เชือดผู้เชือดจำเป็นต้องกล่าวนามของผู้เป็นเจ้า มีดที่ใช้จะต้องแหลมคมและตัดเข้าไป ณ บริเวณลำคอเพื่อให้เลือดไหลออกมาอย่างรวดเร็วและให้สัตว์ที่ถูกเชือดนั้นเสียชีวิตเร็วที่สุด ในทุกขั้นตอนตั้งแต่การเลี้ยงดู ให้อาหาร ให้ที่พักพิง กระบวนการขนส่ง จนถึงการเชือด ทั้งหมดนี้จะต้องกระทำไปด้วยด้วยความเมตตาและมีมนุษยธรรมตามหลักจริยศาสตร์อิสลาม การกระทำใด ๆ ที่เป็นการทารุณกรรมต่อสัตว์นั้นถือว่าต้องห้ามในอิสลาม 

ปลาและอาหารทะเล 
เพื่อความเข้าใจในการยอมรับข้อจำกัดการบริโภคปลาและอาหารทะเล สิ่งแรกที่ต้องพิจารณาคือความหลากหลายของสำนักทางนิติศาสตร์อิสลามและวัฒนธรรมการใช้ชีวิตที่แตกต่างกันของชาวมุสลิมในแต่ล่ะท้องที่ ชาวมุสลิมทั่วไปยอมรับการบริโภคปลาที่มีเกล็ด ขณะที่มุสลิมบางกลุ่มไม่ยอมรับการบริโภคปลาที่ไม่มีเกล็ด นอกจากนี้ ความแตกต่างยิ่งเพิ่มมากขึ้นในอาหารทะเลจำพวกหอย หรือหมึก (Molluscs) และสัตว์ที่มีเปลือกหุ้มลำตัวเป็นปล้อง (Crustaceans) เช่น กุ้ง กั้ง ปู ข้อกำหนดเหล่านี้ไม่ได้จำกัดใช้เฉพาะปลาและอาหารทะเลเท่านั้น แต่ยังรวมถึงสารแต่งกลิ่นรสและส่วนผสมที่ได้จากผลิตภัณฑ์ดังกล่าว

นมและไข่
นมและไข่ที่ได้จากสัตว์ที่ฮาลาลย่อมมีสถานะฮาลาลด้วยเช่นกัน ส่วนใหญ่แล้วในประเทศตะวันตกนมจะมีแหล่งที่มาจากโคนม ส่วนไข่ก็จะมีแหล่งที่มาจากแม่ไก่ ขณะที่แหล่งที่มาอื่น ๆ จะต้องได้รับการระบุไว้บนฉลากให้ชัดเจน ผลิตภัณฑ์มากมายที่ทำมาจากนมและไข่ เช่น ผลิตภัณฑ์ที่ทำมาจากนม ได้แก่ ชีส เนย และครีม เป็นต้น ขณะที่ชนิดของเอนไซม์ก็มีความสำคัญเช่นกัน เพราะเอนไซม์หลายชนิดที่ถูกนำไปใช้ในกระบวนการผลิตชีส อาจมีทั้งเอนไซม์ที่ฮาลาลและหะรอม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับแหล่งที่มาของเอนไซม์เหล่านั้น เอนไซม์ที่มาจากจุลินทรีย์และจากสัตว์ที่ผ่านกรรมวิธีการเชือดตามหลักการนั้นมีสถานะฮาลาล ถึงกระนั้น เอนไซม์ที่มีแหล่งที่มาจากสุกรนั้นถือว่าต้องห้าม ดังนั้น แหล่งที่มาของเอนไซม์ที่ใช้ในกระบวนการผลิตชีสและผลิตภัณฑ์ประเภทนมต่าง ๆ จะมีสถานะฮาลาล หะรอม หรือต้องสงสัยนั้นขึ้นอยู่กับแหล่งที่มาของมัน นอกจากนี้ สารเติมแต่งอื่น ๆ เช่น อิมัลซิไฟเออร์ หรือ สารยับยั้ง เชื้อรา เป็นอีกปัจจัยที่ต้องคำนึงถึงในกระบวนการตรวจสอบในส่วนผสมของผลิตภัณฑ์ประเภทนมและไข่

พืชและวัตถุดิบจากพืช
อาหารที่มีแหล่งที่มาจากพืชถือว่ามีสถานะฮาลาล ยกเว้น ‘ค็อมรฺ’ (สิ่งที่ทำให้เกิดอาการมึนเมา) ย่อมมีสถานะหะรอมตามหลักการอิสลาม ในปัจจุบัน สิ่งที่อาจเกิดขึ้นในกระบวนการผลิตคือการใช้โรงงาน เครื่องมือ และอุปกรณ์ร่วมกันระหว่างผลิตภัณฑ์ที่มาจากพืชและสัตว์ ซึ่งโอกาสที่จะเกิดการปนเปื้อนข้ามจึงมีมากขึ้น ตัวอย่างเช่น ในบางโรงงาน กระบวนการบรรจุกระป๋องของผลิตภัณฑ์ประเภทเนื้อสุกร ถั่ว และข้าวโพดนั้นใช้อุปกรณ์ร่วมกัน เราสามารถหลีกเลี่ยงการปนเปื้อนข้ามเหล่านี้ได้จากการทำความสะอาดที่ถูกต้องเหมาะสม และแยกเครื่องมืออุปกรณ์ใช้ระหว่างผลิตภัณฑ์ที่ฮาลาลและไม่ฮาลาลออกจากกัน นอกจากนี้ ส่วนประกอบที่ทำให้เกิดหน้าที่ใดที่มีแหล่งที่มาจากสัตว์ เช่น สารลดฟอง จำเป็นต้องหลีกเลี่ยงในกระบวนการแปรรูปผัก การจงใจใส่ส่วนผสมต้องห้ามลงในผลิตภัณฑ์ประเภทพืชและผักทำให้ผลิตภัณฑ์นั้นมีสถานะหะรอม ด้วยเหตุนี้ จึงจำเป็นต้องมีการตรวจสอบอย่างรอบคอบและระมัดระวังในทุกขั้นตอนของกระบวนการผลิตและแปรรูปเพื่อรักษาสถานะของฮาลาลไว้ในผลิตภัณฑ์เหล่านี้

…………………………………………………….
ฝ่ายบริการวิชาการ ศวฮ. สำนักงานปัตตานี เรียบเรียง
ข้อมูลจากหนังสือ : Halal food production
โดย Mian N. Riaz, Muhammad M. Chaudry

มีการแบ่งอาหารออกเป็น 4 ประเภทกว้าง ๆ เพื่อสร้างความสะดวกในการรับรองสถานะฮาลาลของอาหารและเพื่อให้ง่ายต่อการกำหนดแนวทางในอุตสาหกรรม ดังนี้

1. เนื้อสัตว์และสัตว์ปีก
4 ใน 5 กลุ่มของปัจจัยที่ควรระวังในอุตสาหกรรมอาหารฮาลาลอยู่ในหมวดเนื้อสัตว์และสัตว์ปีก (ซากสัตว์หรือสัตว์ที่ตายเอง, การเชือด, เนื้อสุกร และเลือดอยู่ในประเภทนี้ ยกเว้นแอลกอฮอล์และสิ่งมึนเมา) ดังนั้น ข้อจำกัดต่าง ๆ ที่สูงขึ้นจึงควรได้รับการปฏิบัติไว้ ตั้งแต่ชนิดของสัตว์ที่ต้องฮาลาล ไม่มีใครที่เชือดสุกรด้วยกรรมวิธีที่ถูกต้องตามหลักการอิสลามแล้วบอกว่ามันฮาลาลได้ ผู้ที่ทำการเชือดสัตว์จะต้องเป็นมุสลิมที่มีสติสัมปชัญญะสมบูรณ์ ขณะเชือดจะต้องกล่าวพระนามของอัลลอฮฺ มีดที่ใช้เชือดจะต้องแหลมคมเพื่อใช้ตัดเส้นเลือดใหญ่ หลอดลม และหลอดอาหาร เลือดที่ไหลจากการเชือดจะต้องไหลออกมาจนหมด อิสลามนั้นให้ความสำคัญกับหลักมนุษยธรรมและความเมตตากรุณาในการเลี้ยงดูฟูมฟัก ดังนั้น การชำแหละชิ้นส่วนหรืออวัยวะต่าง ๆ ของสัตว์จะต้องไม่เกิดขึ้นจนกว่าสัตว์นั้นจะสิ้นชีวิตอย่างสมบูรณ์

2. ปลาและอาหารทะเล 
เพื่อทำการตรวจสอบสภาพของปลาและอาหารทะเลให้เป็นที่ยอมรับได้ ผู้ผลิตจำเป็นต้องเข้าใจความหลากหลายของสำนักคิดทางนิติศาสตร์อิสลาม ไปจนถึงการปฏิบัติตามขนบธรรมเนียมและวัฒนธรรมของมุสลิมที่อาศัยอยู่ในภูมิภาคที่แตกต่างกัน โดยทั่วไปแล้ว มุสลิมทั้งหมดยอมรับว่าปลาที่มีเกล็ดนั้นบริโภคได้ มีเพียงมุสลิมบางส่วนที่ไม่ยอมรับปลาที่ไม่มีเกล็ด เช่น ปลาดุก เป็นต้น ความต่างในหมู่มุสลิมเกี่ยวกับอาหารทะเลยิ่งมีเพิ่มมากขึ้นไปอีก เช่น สัตว์จำพวกหอยและปลาหมึก หรือ สัตว์น้ำที่มีเปลือกแข็ง ดังนั้นผู้ผลิตจึงต้องเข้าใจความต้องการที่หลากหลายของกลุ่มเป้าหมายเนื่องจากความแตกต่างทางภูมิภาค อาทิ การส่งออกผลิตภัณฑ์ที่มีกลิ่นรสอาหารทะเล เป็นต้น

3. นมและไข่
หากมาจากสัตว์ที่ฮาลาลย่อมถือว่าฮาลาล แหล่งที่มาของนมที่ได้รับความนิยมในตะวันตกคือวัว ส่วนแหล่งที่มาหลักของไข่ก็คือไก่ วัตถุดิบอื่น ๆ ทั้งหมดจะต้องมีการติดฉลากเพื่อระบุแหล่งที่มา ปัจจุบันนี้ มีผลิตภัณฑ์จำนวนมากมายที่ทำทั้งจากนมและไข่ เช่น นมถูกนำมาใช้สำหรับการผลิตชีส เนย และครีม โดยส่วนใหญ่แล้ว ชีสที่ทำมาจากจุลินทรีย์หรือสัตว์ที่เชือดด้วยกรรมวิธีที่ฮาลาลย่อมถือว่าฮาลาล ขณะที่เอนไซม์บางชนิดนั้นหะรอม หากสกัดจากแหล่งที่มาของสุกร หรือเอนไซม์บางชนิดก็อยู่ในหมวดคลุมเครือสงสัย หากได้มาจากสัตว์ที่ไม่ผ่านกระบวนการเชือดที่ฮาลาล ในทำนองเดียวกัน สารอิมัลซิไฟเออร์ (emulsifiers) สารยับยั้งเชื้อรา (mold inhibitors) และสารประกอบเชิงหน้าที่อื่นๆ (functional ingredients) หากไม่ระบุแหล่งที่มาชัดเจน อาจทำให้สถานะของผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับนมและไข่อยู่ในหมวดคลุมเครือสงสัยแก่การบริโภค

4. พืชและผัก
วัตถุดิบเหล่านี้โดยพื้นฐานแล้วถือว่าฮาลาล ยกเว้นเพื่อผลิตเป็นเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือสิ่งมึนเมาอื่น ๆ อย่างไรก็ตาม ในโรงงานแปรรูปปัจจุบัน ผักและเนื้อสัตว์อาจมีกระบวนการแปรรูปในโรงงานเดียวกันและใช้อุปกรณ์ร่วมกัน ซึ่งเพิ่มโอกาสให้กับการปนเปื้อนข้าม ส่วนสารประกอบเชิงหน้าที่อื่นๆ (functional ingredients) บางชนิดที่ได้จากสัตว์ อาจถูกนำมาใช้ในกระบวนการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากพืช ซึ่งทำให้ผลิตภัณฑ์ประเภทนี้ตกอยู่ในหมวดคลุมเครือสงสัย ดังนั้นสารที่ช่วยในกระบวนการผลิตและกรรมวิธีการผลิตเหล่านี้จะต้องมีการตรวจสอบอย่างรอบคอบ เพื่อรักษาสถานะของอาหารที่มีต้นกำเนิดเดิมจากพืช ซึ่งถือว่ามีสถานะฮาลาลในตัวมันเองอยู่แล้ว

จากการพิจารณาหลักการและข้อบังคับต่าง ๆ เป็นที่ชัดแจ้งว่า ปัจจัยหลายประการที่ใช้ในการกำหนดสถานะว่าฮาลาลหรือหะรอมนั้นขึ้นอยู่กับธรรมชาติของชนิดอาหาร รูปแบบกระบวนการ และวิธีการได้มาซึ่งผลิตภัณฑ์ ตัวอย่างเช่น ผลิตภัณฑ์ใดก็ตามที่มาจากสุกรจะได้รับการพิจารณาว่าหะรอม เนื่องจากแหล่งที่มาของวัตถุดิบนั้นหะรอมโดยตัวมันเอง ในทำนองเดียวกัน เนื้อวัวที่ไม่ได้ผ่านกรรมวิธีการเชือดตามหลักการอิสลามนั้นถือว่าไม่เป็นที่ยอมรับ รวมไปจนถึงอาหารที่ถูกขโมยมา หรือผลิตภัณฑ์ใด ๆ ที่ได้มาด้วยวิธีการที่ไม่สอดคล้องกับหลักคำสอนอิสลามนั้นถือว่าหะรอมเช่นเดียวกัน นอกเหนือจากนี้ อาหารและเครื่องดื่มที่เป็นอันตรายหรือทำให้เกิดอาการมึนเมาถือว่าหะรอมอย่างมิต้องสงสัย แม้จะมีปริมาณที่เล็กน้อยก็ตาม เพราะสารเหล่านี้นับว่าเป็นอันตรายต่อสุขภาพ

…………………………………………………
ฝ่ายบริการวิชาการ ศวฮ. สำนักงานปัตตานี แปลและเรียบเรียง
ข้อมูลจากหนังสือ : Halal food production
โดย Mian N. Riaz, Muhammad M. Chaudry